Η εκπαίδευση STEAM αποτελεί μια παιδαγωγική καινοτομία, ανταποκρινόμενη στις προκλήσεις του 21ου αιώνα. Το έργο Innovation for Teachers αποσκοπεί στην διάδοση της εκπαίδευσης STEAM στα ελληνικά σχολεία, συμβάλλοντας στο όραμα των ίσων ευκαιριών για όλες τις μαθήτριες και τους μαθητές. Το έργο διαπνέεται από την πεποίθηση ότι ακόμα και με τα πιο απλά υλικά μπορούν να δημιουργηθούν αυθεντικά STEAM περιβάλλοντα μάθησης. Δημιουργώντας πλήρεις εκπαιδευτικούς σχεδιασμούς και σεμινάρια με ελεύθερη πρόσβαση, υποστηρίζουμε τους εκπαιδευτικούς να ενσωματώσουν το STEAM στη σχολική τάξη ήδη από την προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία.
Εκπαίδευση για τον 21ο αιώνα
Οι προκλήσεις για την εκπαίδευση του 21ου αιώνα απορρέουν από τα μεταβαλλόμενα δεδομένα σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης ζωής, και ιδίως από τις ταχύτατες εξελίξεις στις επιστήμες και την τεχνολογία. Για τους λόγους αυτούς τα σύγχρονα διεθνή εκπαιδευτικά κριτήρια αποδίδουν αυξημένη βαρύτητα στα γνωστικά πεδία των μαθηματικών, των φυσικών επιστημών και της επιστήμης των υπολογιστών, ενώ παράλληλα προκρίνουν την ενδυνάμωση μαθητριών και μαθητών με δεξιότητες κλειδιά. Η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, η ανάπτυξη δεξιοτήτων και κινήτρων εμπρόθετης μάθησης, οι δεξιότητες που σχετίζονται με την εργασία σε ομάδες, η ενεργητική και κριτική σκέψη αποτελούν τα τελικά ζητούμενα σε έναν κόσμο που συνεχώς ξεπερνά τον εαυτό του.
Απέναντι σε αυτά τα ζητούμενα η σχολική εκπαίδευση σημειώνει συστηματικά αποτυχίες, συνεχίζοντας να αποδίδει έμφαση στην παθητική και μηχανιστική απόκτηση γνώσεων. Η εκπαιδευτική έρευνα δείχνει ότι η αποτυχία είναι ακόμα εντονότερη στα κρίσιμα πεδία των μαθηματικών, των φυσικών επιστημών και της τεχνολογίας, αποτυχία που αποδίδεται στον αποπλαισιωμένο τρόπο διδασκαλίας τους. Το φαινόμενο αυτό, που παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο, δημιουργεί εδώ και δεκαετίες έντονο προβληματισμό σε εκπαιδευτικούς και ερευνητές, όπως επίσης και στο πεδίο της εκπαιδευτικής πολιτικής.
STEAM
Επιστήμες - Τεχνολογία - Μηχανική -Τέχνη - Μαθηματικά
Η προσέγγιση STEM ονομάζεται συχνά η εκπαίδευση του μέλλοντος, καθώς αναπτύσσεται ως απόκριση στις προκλήσεις του 21ου αιώνα. Ο όρος STEM αποτελεί ακρωνύμιο των λέξεων science, technology, engineering, mathematics, αντανακλώντας τις προτεραιότητες που αναδύονται από τα σύγχρονα διεθνή κριτήρια. Περισσότερο ο όρος STEM αποδίδει την ανάγκη μίας ενιαίας διαθεματικής προσέγγισης αυτών των γνωστικών πεδίων, αναζητώντας αυθεντικές τομές μεταξύ τους. Ακριβώς όπως ένας μηχανικός καλείται να επιλύσει ένα πρόβλημα, χρησιμοποιώντας τα μαθηματικά, τη φυσική και την τεχνολογία, τα αναλυτικά προγράμματα STEM αντλούν από επιστημονικές πρακτικές και καταστάσεις της πραγματικής ζωής που κινητοποιούν γνώσεις από διακριτά πεδία. Σε μία κατεύθυνση διευρυνόμενης διαθεματικότητας, η εκπαίδευση STEM ενσωματώνει τα τελευταία χρόνια την τέχνη και το design, προσθέτοντας ένα επιπλέον γράμμα στο ακρωνύμιο (STEAM).
Η βιωματική μάθηση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εκπαίδευσης STEAM. Δουλεύοντας με στόχο να δημιουργήσουν ένα όργανο, να υλοποιήσουν ένα πείραμα ή να σχεδιάσουν μια λειτουργική κατασκευή, τα παιδιά αποκτούν έλεγχο πάνω στη μάθησή τους. Αν κάτι δεν λειτουργεί σωστά, κινητοποιούνται για να το διορθώσουν, αναζητούν εναλλακτικές και τελικά βρίσκουν λύσεις. Μέσα από αυτή την μαθησιακή διαδικασία τα παιδιά διαμορφώνουν ουσιαστικές κατανοήσεις, ενώ παράλληλα αναπτύσσουν ισχυρά κίνητρα και πολύτιμες δεξιότητες.
Ξεκινώντας από τις μικρές ηλικίες
Έρευνες από το χώρο της γνωστικής ανάπτυξης αναδεικνύουν τη σημασία των εκπαίδευσης στις μικρές ηλικίες για την ανάδυση κρίσιμων γνωστικών δεξιοτήτων και επιστημονικών τρόπων συλλογισμού. Επιπλέον η εκπαίδευση των μικρών παιδιών θεωρείται ότι μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη γεφύρωση των κοινωνικών ανισοτήτων στην εκπαίδευση. Παρόλα αυτά τα αναλυτικά προγράμματα συχνά απηχούν την πεποίθηση ότι τα μικρά παιδιά δεν διαθέτουν τα γνωστικά προαπαιτούμενα για να εμπλακούν σε επιστημονικές πρακτικές ή διαδικασίες επίλυσης προβλημάτων. Επιδιώκοντας να συμβάλλει στην κάλυψη αυτού του κενού, το έργο Innovation for Teachers υποστηρίζει ότι η προσέγγιση STEAM οφείλει να έχει κεντρική θέση στην εκπαίδευση ήδη από την προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικία.